İİK.nun 54. maddesi gereğince, tutuklu veya hükümlüler aleyhine yapılan icra takibine, mümessil tayini suretiyle devam edilebileceği, icra müdürlüğünce mümessil tayini için borçluya verilen süre içinde hiç bir takip işlemi yapılamayacağı, ihale de bir takip işlemi olduğuna göre icra müdürlüğünce İİK.nun 54.maddesi gereğince işlem yapılması gerekirken, takibe devam edilerek borçluya satış ilânının tebliğ edilmesinin ve satış işleminin gerçekleştirmesinin yasal olmadığı-
Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi M. Duyan tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Borçlular vekili icra mahkemesine başvurusunda sair iddialarının yanısıra icra emrinin gönderildiği sırada R. Eroğlu’nun cezaevinde olduğunu, tebligatın yapılamayacağını, R. Eroğlu adına gönderilen tebliğin müvekkilin ceazevinde olduğu halde ikametinde eşine yapıldığını, diğer müvekkili R. Eroğlu Yapı AŞ adına da yapılan tebliğin usulsüz olduğunu, İİK.nun 54. maddesine uygun işlem yapılmayarak satış işlemlerine devam edildiğini ileri sürerek ihalenin feshini talep ettiği, mahkemece, davanın esastan reddine, İİK.’nun 134/2. maddesi uyarınca ihale bedelinin %10’u oranında hesaplanan 13.260,00 TL para cezasının şikayetçiden alınarak Hazineye gelir kaydına karar verildiği, borçlular vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddi ile 3 adet taşınmazın toplam ihale bedeli olan 331.050 TL’nin %1’i oranında 3.310 TL para cezasının davacılardan tahsili ile hazineye gelir kaydına, karar verildiği görülmüştür.
Tebligat Kanunu’nun 19. maddeside “Mevkuf ve mahkümlara ait tebliğlerin yapılmasını, bunların bulunduğu müessese müdür veya memuru temin eder”, İİK’nun 54. maddesinde “Mümessili olmıyan bir tutuklu veya hükümlü aleyhine takipte, mümessil tayini vesayet makamına ait olmadıkça, icra memuru bir mümessil tayin etmesi için kendisine münasip bir mühlet verir ve takibi bu sürenin bitmesine bırakır. Bu mühlet içinde temsilci tayin edip icra dairesine bildirmiyen tutuklu veya hükümlü hakkında takibe devam olunur” düzenlemeleri mevcuttur.
Somut olayda, alacaklı tarafından başlatılan takipte, şikayetçi şirket ile birlikte şirketi münferiden temsil yetkisine sahip yetkilisi R. Eroğlu takip borçluları olup, borçlu R. Eroğlu’nun 12/09/2019 – 29/08/2020 tarihleri arasında cezaevinde olduğu ve daha sonra tahliye olduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda açıklandığı üzere İİK.nun 54. maddesi gereğince, tutuklu veya hükümlüler aleyhine yapılan icra takibine, mümessil tayini suretiyle devam edilebilir. Ancak verilen sürede mümessil tayin edilmediği takdirde icra takibi sürdürülebilir. Yasanın emredici nitelikteki bu hükmüne uyulmadan yapılan işlemler hükümsüz olacağından, borçlunun sonradan bu hususu ileri sürmesi şikayetin dinlenmesine engel teşkil etmez. Bir başka anlatımla icra müdürlüğünce mümessil tayini için borçluya verilen süre içinde hiç bir takip işlemi yapılamaz. İhale de bir takip işlemi olduğuna göre icra müdürlüğünce İİK.nun 54.maddesi gereğince işlem yapılması gerekirken, takibe devam edilerek borçluya satış ilânının tebliğ edilmesi ve satış işleminin gerçekleştirmesi yasal değildir.
O halde; mahkemece borçluların şikayetinin kabulü ile ihalenin feshine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Borçluların temyiz itirazlarının kabulü ile İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi’nin 04/03/2022 tarih, 2022/43 E. – 2022/599 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 30/06/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi verildi.
12. HD. 30.06.2022 T. E: 5622, K: 8075