Özel Yasalarda Geçen Haczedilmezlik Hükümleri
3226 Sayılı Finansal Kiralama Kanunun 20.maddesi gereğince kiralayanın borcundan dolayı finansal kiralama konusu mallar haczedilemez.
“ Finansal kiralama konusu bir malın kiracısının icra takibine uğraması halinde, kiralayan üçüncü şahıs veya kiracı borçlunun icra müdürüne yapacağı müracaatla bu mallar takip dışı bırakılır. Bu işlem bir istihkak iddiası olmayıp finansal kiralama konusu mala ilişkin bir mükellefiyettir.” (12.HD.24.02.2005 – 577/3609)
3226 Sayılı Finansal Kiralama Yasasının 8.maddesinde; finansal kiralama sözleşmesinin noterlikçe düzenleme şeklinde yapılacağı emredici bir kural olarak düzenlenmiştir. Yine 8.maddenin 1.parağrafının 2.cümlesinde, taşınır mala ilişkin finansal kiralama sözleşmesinin, kiracının ikametgahı noterliğinde bu iş için tutulan özel sicile tescili gerektiği hükmü öngörülmüş olup, finansal kiralama sözleşmesinin noterce düzenleme şeklinde yapılıp yapılmadığı ve taşınır mala dair sözleşmenin, kiracının ikametgahı noterliğinde özel sicile tescil edilip edilmediği icra mahkemesince resen araştırılmalıdır.
“ 3226 Sayılı Finansal Kiralama Yasasının gerek finansal kiralama sözleşmesinin şekli ve sözleşmeye aleniyet kazandırılması amacıyla özel siciline tesciline dair 8.maddesi ve gerekse 19.maddede yer alan emredici nitelikteki koruma hükümleri kamu düzenine ilişkin olup, finansal kiralama sözleşmesinin noterce düzenleme şeklinde yapılıp yapılmadığı ve taşınır mala dair sözleşmenin, kiracının ikametgahı noterliğinde özel sicile tescil edilip edilmediği resen araştırılacak konulardandır.”(HGK. 22.10.2003 – 12-560/605)
Finansal Kiralama Kanundan kaynaklanan Opsiyon (Leasg) Hakları haciz tarihinde henüz doğmamış bir hak olup, bu hakkın doğup doğmayacağı, doğması halinde ise borçlunun bu hakkı kullanıp kullanmayacağı belli olmadığından haczi mümkün değildir. Yargıtay 12. H.D. – 01/12/2015 tarih ve 2015/19596 – 2015/30070 E.K: sayılı ilamı.
5838 sayılı kanunun 32. maddesiyle, Emekli Sandığı, S.S.K. ve Bağ-Kur gibi kurumları tek bir bünyede toplayan 5410 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’nun 93. maddesinde yapılan değişikliğe göre; Kurumca bağlanan gelir ve aylıkların, nafaka borçları dışında, haciz veya başkasına devir ve temlik edilemeyeceğine hükmedilmiş ve bu yöndeki talebin İcra Müdürü tarafından reddedileceği hususu yasaya girmiştir. 28.02.2009 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan ve yayımı tarihinde yürürlüğü giren yasaya göre, bundan böyle emekli maaşlarının haczi mümkün değildir.
2762 Sayılı Vakıflar Kanunu: 2762 Sayılı Vakıflar Kanununun 8.maddesi uyarınca vakıfların doğrudan doğruya hayrattan olan gayrimenkulleri Devlet Malları imtiyazından faydalanırlar ve bu nedenle haczedilemezler. Bu hüküm vakıf mallarına ilişkin olup, Vakıflar Genel Müdürlüğü özel bütçeli bir kamu idaresi olduğundan malları Devlet malı niteliğindedir ve haczedilemez.
3213 Sayılı Maden Kanununun 40 – 41.maddelerine göre haczedilmezlik şikayeti 7 günlük süreye tabidir.
Madde 40. Madenin işletilmesinde gerekli olan kuyular, ocaklar ve galeriler ile makineler, binalar, yer altında ve yer üstünde kullanılan her türlü nakil vasıtaları madenin çıkarılması, temizlenmesi, izabesi gibi cevherin kıymetlendirilmesine yarayan alet ve tesisler ve bir senelik işletme malzemesinin üzerine münferiden haciz veya ihtiyati tedbir konulamaz. Ancak işletme hakkı ile bir bütün teşkil eden 1.bentte yazılı tesis, vasıta, alet ve malzemenin tamamı veya çıkarılmış cevherlerle bu cevherlerin bakiyeleri ve cürufu üzerine haciz ve ihtiyati tedbir konulabilir. Üçüncü şahsın rehin hakları saklıdır.
Madde 41- Madenin tamamına veya çıkarılmış cevherlerle bakiye yığını ve cürufuna gerek haciz veya ihtiyati tedbir konulması ve gerekse bunların icraen satışına teşebbüs edilmesi hallerinde alacaklı veya icra dairesince madenin faaliyeti durdurulamayacağı gibi bu faaliyete müdahale de edilemez.
Yola Hazır Gemi
TTK.nun 892.maddesi uyarınca yola çıkmaya hazır gemi haczedilemez. Bu hüküm Türk gemi siciline kayıtlı gemiler için olup, yabancı gemiler hakkında uygulanmaz (TTK m.866)
775 Sayılı Gecekondu Kanununun 34/e maddesi uyarınca bu kanun hükümlerine göre belediyelerce tahsis olunan arsalar, yapılar ve bu arsalar üzerine yapılan bina ile meydana gelen taşınmaz mallar, tahsis tarihinden itibaren 10 (on) yıl süre içinde haczedilemez. Bu hüküm emredici nitelikte ve kamu düzeni ile ilgili olduğundan bu konudaki şikayetler süreye bağlı değildir. (12.HD.25.02.2005 Tarih 1097/3889)
Bu kanunun 1.maddesine göre bu kanun uyarınca vatani hizmet tertibinden bağlanan aylıklar hiçbir suretle haczedilemez.
1136 Sayılı Avukatlık Kanunun 164/Son maddesi uyarınca avukatlık ücreti, avukata ait olup, iş sahibinin borcu için takas ve mahsup edilemez, haczedilemez.
Bu kanunun 22.maddesi uyarınca Korunma Sandığının mevcudu devlet malı hükmündedir. Korunma gelirleri ve korunma sandığındaki paraya haciz konulamaz.
Bu kanunun 13.maddesi uyarınca İnönü Armağanları her türlü vergi resim ve harçlar dışında tutulur. Bunlar borç için haczedilemez. Armağan alanların eser, keşif ve ihtara ve başarılarına ilişkin her türlü hakları saklıdır. Armağan hak edenin ölümü halinde armağan mirasçılarına verilir ve mirasçılar bu madde hükmünden faydalanırlar.
Bu kanunun 21.maddesi gereğince bu kanuna göre verilen taşınmaz mallar temlik tarihinden itibaren 10 (on) yıl süre ile hiçbir suretle satılamaz, bağışlanamaz, terhin edilemez, tapu kütüğüne satış vaadi şerhi konulamaz ve haczolunamaz. Bu taşınmazların tapularına bu yolla kayıt düşülür.
Bu kanunun 61.maddesi uyarınca bu kanuna göre ödenecek istihkaklar borç için haczedilemez.
Bu kanunun 31/8.maddesi uyarınca bu madde hükümlerine göre verilen yapacak ile bunların enkazı ve yakacak odun haczedilemez.
Bu kanunun 61.maddesi uyarınca İcra ve İflas Kanunun 24 ve 30.maddelerinin hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla;
1. Eser sahibinin ve mirasçılardan birinin mülkiyeti altında bulunan henüz alenileşmemiş bir eserin müsvedde ve asılları.
2. SİNEMA ESERLERİ HARİÇ OLMAK ÜZERE BİRİNCİ BENTTE ZİKREDİLEN ESERLER ÜZERİNDEKİ MALİ HAKLAR,
3. Eser sahibinin, mali haklara dair hukuki muamelelerden doğan paradan gayrı alacakları, Kanuni veya akdi bir rehin hakkının, cebri icranın veya hapis hakkının konusu olamaz.
Bu kanunun 12.maddesi uyarınca seyahat acenteleri ve şubeleri, müşterileri ile biletlerini satacakları ulaştırma müesseselerine sunacakları hizmetler ve tüm seyahat acenteliği işlemlerinden doğacak yükümlülüklerine karşılık teşkil etmek üzere bir kuruluş teminatı vermek zorundadırlar.
Kuruluş teminatı, Bakanlık emrine kayıtsız şartsız kesin olarak para, Devlet istikraz tahvilleri, kati ve süresiz banka teminat mektubu olarak verilir, bu maddedeki yükümlülükler dışında başka bir alacak dolayısıyla temlik, rehin ve haciz edilemez.
Bu kanunun 4.maddesi uyarınca her şahsa ait tevdiattan bin liraya kadar olan kısmı haciz olunamayıp, yalnız bunun faizi haciz olunabilir.
Bu kanunun 11.maddesi uyarınca Kefalet Sandığı sermayesi her türlü vergi ve resimlerden muaftır. Sahiplerine red ve iade oluncaya kadar bu sandıktaki mevduat muhtemel tazminata karşı teminattır. Üçüncü şahısların bu paralar üzerine koyacakları hacizler paranın sahiplerine verileceği zaman tenfiz olunur.
Bu kanunun 14/4.maddesi uyarınca teminatlar, sigortalıların tüm alacakları ödenmeden iflas veya tasfiye masasına dahil ve başka nitelikteki alacaklar için dava edilemez veya icra takibine konu olamaz.
Bu kanunun 5.maddesi uyarınca Bu kanun gereğince ödenecek harçlıklar hiçbir vergi ve resme tabi tutulmaz ve borç için haczedilemez.
Bu kanunun 37.maddesi uyarınca Kurumun her çeşit malları ile gelir ve alacakları, Devlet Malları hak ve rüçhanlığını haizdir. Bunlara karşı suç işleyenler Devlet mallarına suç işleyenler gibi takibata tabi tutulur.Kurumun malı devlet malı sayıldığından hiçbir mal varlığı haczedilemez.
Bu kanunun 203.maddesi gereğince aile yardımı ödenekleri, 207.maddesi gereğince doğum yardımı ödeneği ve 208.maddesi uyarınca ölüm yardımı ödeneği haczedilemez.
Bu kanunun 143.maddesi uyarınca askeri öğrencilere verilen harçlıklar, 154.maddesi uyarınca subay ve astsubaylara verilen aile yardımı ödenekleri, 176.madde uyarınca subay ve astsubaylara verilen doğum yardımı ödeneği, 177.madde uyarınca subay ve astsubaylara verilen ölüm yardımı ödeneği haczedilemez.
Bu kanunun 10.maddesi uyarınca bu kanuna göre ödenecek harçlıklar haczedilemez.
Madde 38/5; Teminat parası noterlerin görevleri dolayısıyla sebep olabilecekleri zararlara ve bu yüzden haklarında verilebilecek para cezasına karşılık teşkil eder. Bu paralar başkasına temlik ve terhin edilemez. Haciz, 49.madde gereğince, devir işlemi sırasında alıkonulacak miktardan artakalanı için mümkündür.
Madde 41/2 : Sendika ve konfederasyonların kütüphane ve spor tesisleri ile mesleki eğitimleri ve toplantıları için lüzumlu taşınır ve taşınmaz malları, bu mallarla ilgili alacaklar hariç haczedilemez.
Madde 26/6; Bu madde uyarınca idarece alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.
Madde 9/3; Kullanılan ödeme kaydedici cihazlar, ilgilinin Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefiyeti sona ermedikçe haczedilemez.
Madde 1/Son; Kooperatif ve birliklerdeki ortaklık payları rehin veya haciz edilemeyeceği gibi başka bir kooperatif yada birlikle birleşme hali dışında devredilemez.
Madde Metninin ilgili kısmı
(İşsizlik ödeneği her ayın sonunda aylık olarak işsizin kendisine ödenir. ( Değişik cümle: 15/05/2008-5763 S.K/15.md.) İlk işsizlik ödeneği ödemesi ise ödeneğe hak kazanılan tarihi izleyen ayın sonuna kadar yapılır. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. İşsizlik ödeneği, nafaka borçları dışında haciz veya başkasına devir ve temlik edilemez. Sigortalının kusurundan kaynaklandığı belirlenen fazla ödemeler yasal faizi ile birlikte geri alınır. ( Ek cümle: 15/05/2008-5763 S.K/15.md.) Ölen sigortalı işsizlere ait fazla ödemeler geri tahsil edilmez.)
5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu
2985 Sayılı Toplu Konut Kanunun toplu konut idaresinin gelirleri, harcamaları ve denetimi başlığını taşıyan 2.maddesinin f bendi (Bütçe Kanunları ile tahsis edilen ödenek ve 29.06.2001 tarihli ve 4075 sayılı kanunun 1.maddesi uyarınca alınan harçlar) dışında kalan gelirleri ve malları haczedilebilir.
3385 Sayılı Küçük Sanayi Bölgeleri İçinde Devletçe İnşa Edilmiş Örnek Sanayi Sitesi İş Yerlerinin Mülkiyetinin Devredilmesi Hakkında Kanun
Bankacılık Kanunu
TMSF alacaklarının tahsiline ilişkin diğer yetkiler
Emeklilere Ödenen Bayram İkramiyeleri Haczedilemez
EK MADDE 18- (Ek: 11/5/2018-7143/23 md.) Kurumca bu Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca gelir ve aylık ödemesi yapılanlara, ödemenin yapılacağı tarihte gelir ve aylık alma şartıyla, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramında 1.000’er TL tutarında bayram ikramiyesi ödenir. Birinci fıkrada belirtilen ödemenin yapılmasında; a) İş kazaları ve meslek hastalıkları sigortasından sürekli iş göremezlik geliri almakta olanlara, gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi oranı, b) Hak sahiplerinin hisseleri oranı, c) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü %50 oranının altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerden, ölümü iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olmayanların hak sahiplerine, sigortalıya gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi üzerinden hak sahiplerinin hisseleri oranı, ç) Yabancı ülkelerle akdedilen sosyal güvenlik sözleşmeleri uyarınca kısmi gelir veya aylık alanlara, ülkemiz mevzuatına tabi olarak geçen prim ödeme gün sayılarının, sosyal güvenlik sözleşmesine göre nazara alınan toplam prim ödeme gün sayısına olan oranı, esas alınır. Birden fazla dosyadan gelir ve aylık alanlara en fazla ödemeye imkân veren bir dosya üzerinden ödeme yapılır. Bu madde kapsamında yapılan ödemeler evlenme ödeneği hesabında dikkate alınmaz. Bu madde kapsamında yapılan ödemelerden kesinti yapılamaz ve bu ödemeler haczedilemez. Yersiz yapıldığı anlaşılan ödemeler, ilgilinin varsa almakta olduğu gelir veya aylıklarından %25 oranında kesilmek suretiyle, yoksa genel hükümlere göre geri alınır. Bu madde kapsamında yapılacak ödemeleri karşılamak amacıyla gerekli olan tutar, yazılı talebe istinaden ayrıca fatura aranmaksızın Hazinece Kuruma ödenir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile ödeme tarihlerini belirlemeye Kurum yetkilidir.
Kısa Çalışma Ödeneği Nafaka Dışında Haczedilemez.
Bu düzenleme çerçevesinde kısa çalışma ödeneğinin nafaka alacakları dışında haczi mümkün değildir.